Chắc hẳn khi nhắc đến Nhật Bản ai cũng đều sẽ mường tượng đến những sắc hồng phớt của hoa anh đào, hay sắc vàng, đỏ của những chiếc lá mùa thu đánh dấu cho sự chuyển mình trong thời khắc giao mùa của đảo quốc Phù Tang này. Điều này cũng báo hiệu sự thay đổi ẩm thực cầu kỳ theo mỗi mùa của các gia đình Nhật Bản truyền thống.

Mùa Xuân

Nếu bạn có trở thành du khách ở xứ Phù Tang từ khoảng tháng Ba đến giữa tháng Năm, hãy thử đến một nhà hàng truyền thống ở Nhật, chắc chắn bạn sẽ ngạc nhiên bởi cách người Nhật đem hơi thở mùa xuân vào trong từng món ăn. Khi là nhánh hoa đào tươi vừa hái bày trí trên các đĩa ăn, khi lại là cánh đào thơ điểm nhẹ trên hay những tách trà nóng,…Tất cả đều đem lại cho ta vô vàn những cảm xúc hân hoan khó tả về mùa xuân nước Nhật.

Bên cạnh đó, những món ăn mang theo hương vị mùa Xuân Nhật Bản bao gồm cơm nghêu (asari gohan), măng tươi, cải xuân và đặc biệt là các món bánh ngọt làm từ dâu tây cùng cánh hoa anh đào. Hầu hết, các món ăn này đều được chế biến và trang trí bằng màu hồng, bởi đối với người Nhật, hoa đào biểu tượng cho mùa xuân.

 

 

Mùa Hạ

Mùa Hạ ở Nhật nóng và mưa nhiều nên các món ăn đường phố như takoyaki hay những món ăn nguội tạo sự mát mẻ như mì soba lạnh hay mì ống tre rất được ưa chuộng. Bởi lẽ những món này đều là "cư dân thường trú" trong các lễ hội pháo hoa chỉ tổ chức trong khoảng thời gian này (Matsuri)..

Mùa Hạ ở Nhật gắn liền với những miền quê, những hiên nhà gỗ nơi người ta nhấm nháp dango cùng trà xanh. Vào mùa này, cũng giống ở Việt Nam, dưa hấu được trồng nhiều tại các vùng quê Nhật Bản, và cùng với nó là hương thơm nồng nàn khi những quả mơ bắt đầu chín mọng. Người Nhật tôn trọng thiên nhiên và thường đón nhận bất kì thứ gì thiên nhiên ban tặng nên bạn sẽ thấy họ ăn dưa hấu và uống nước mơ nhiều một cách "bất thường". Ngoài ra, đây cũng là mùa mà các bà, các mẹ bắt đầu muối mơ để dành đấy.

 

 

Mùa Thu

Chớm đầu Thu, những chiếc lá vàng bắt đầu thay lá, người Nhật sống chậm đi. Đợt giao mùa này được đánh dấu bằng mùa của quả hồng, những món ăn làm từ hồng hay mùa “treo hồng” nổi tiếng hẳn ai cũng biết. Tuy nhiên, sẽ thật sai sót nếu không nhắc tới cá thu đao khi nói đến mùa Thu nước Nhật. Khi Thu về, cá thu đao trưởng thành hoàn toàn và đạt đến mức ngon nhất nhờ sự ưu ái của mẹ thiên nhiên. Sở dĩ cá thu đao có cái tên như vậy là vì trong thời gian này, cá tươi và chắc thịt đến mức khi nắm phần đuôi, cả cơ thể con cá đều đứng thẳng sừng sững như một thanh đao vậy. Người ta thường chế biến cá thu đao bằng cách nướng lên, để nguyên phần đầu và ruột. Vị đắng của gan và mật cá được rất nhiều người Nhật yêu thích.

Ngoài ra, bánh dẻo ở Nhật cũng là điểm tâm đáng chú ý trong mùa Thu Nhật, hệt như bánh trung thu ở Việt Nam vậy. Truyền thuyết thỏ giã gạo trên cung trăng làm nên món bánh dẻo Nhật khiến món ăn này nổi tiếng cực kì với trẻ con.

 

 

Mùa Đông

Đối với người Nhật, mùa Đông là mùa nghỉ ngơi, thư giãn. Sau 365 ngày làm việc cật lực, họ thường dành một chút thời gian cuối năm để ngồi “lì” trong nhà thưởng món quả ngọt lịm – quýt bên chiếc bàn sưởi (kotatsu) nổi tiếng - 1 hình ảnh chẳng còn xa lạ trong các bộ phim hoạt hình anime mà chúng ta thường thấy.

Các món lẩu trong thời điểm này cũng được dịp “làm mưa làm gió” với ẩm thực đường phố ở Nhật Bản. Điển hình là lẩu xiên que (oden) hay lẩu nabe thanh ngọt. Ngoài ra, vào mùa này, người ta cũng bắt đầu ăn mơ muối mà hồi hè đã ngâm với cơm hay mì udon như một loại thức ăn kèm cho đỡ ngán. Và mơ cũng là phương thuốc hiệu quả cho mùa đông khi bị cảm lạnh hay đau họng.

 

 

Có thể thấy, người Nhật Bản rất quý trọng những gì thiên nhiên ban tặng. Chính phong cách ăn uống đã cho chúng ta thấy lối sống tinh tế của người Nhật. Họ nhạy cảm với mỗi chuyển biến dù nhỏ nhặt của thời tiết hay cỏ cây đi cùng nền ẩm thực thay đổi theo mùa đã bất ngờ tạo nên nét văn hóa ăn uống độc đáo không phải nơi nào cũng có.